Emotie-eten
Wat is emotie-eten?
Emotie-eten houdt in dat je eet als reactie op emoties. Dit kunnen negatieve emoties zijn, zoals stress, boosheid, verdriet of verveling, maar ook positieve emoties, zoals blijdschap of opluchting. Eten wordt dan een manier om met deze gevoelens om te gaan. Vaak heb je trek in iets specifieks, zoals chocolade of ijs, en eet je op momenten dat je eigenlijk geen fysieke honger hebt.
Iedereen eet weleens vanuit emotie. Denk aan taart bij een feestelijke gelegenheid of een uitgebreid diner tijdens de feestdagen. Hier is niets mis mee, zolang je er bewust voor kiest en ervan kunt genieten. Emotie-eten kan zelfs een vorm van zelfzorg zijn, bijvoorbeeld als je na een lange dag even tot rust komt met een kop thee en een stukje chocolade.
Maar emotie-eten kan ook een manier worden om de lastige emoties te onderdrukken of te vermijden. Wanneer je iets lekkers eet, maakt je lichaam dopamine aan, een stofje dat je kort een prettig gevoel geeft. Dit zorgt ervoor dat emotie-eten op de korte termijn effectief lijkt. Omdat het meteen een fijn gevoel geeft, kan het een gewoonte worden om steeds weer naar eten te grijpen bij moeilijke emoties, zonder dat je de echte oorzaak aanpakt.
Hoe ontstaat emotie-eten?
Emotie-eten ontstaat vaak door een combinatie van verschillende factoren. Als je als kind getroost werd met iets lekkers, kan dit ertoe leiden dat je automatisch naar eten grijpt als je een lastige emotie ervaart. Het wordt een ingesleten gewoonte.
Stress speelt ook een rol. Wanneer je gestrest bent, maakt je lichaam meer van het hormoon cortisol aan. Dit kan ervoor zorgen dat je meer trek krijgt in calorierijk voedsel, zoals suikers en vetten. Daarnaast kan eten een manier zijn om even te ontspannen en tot rust te komen.
Ook een lijnverleden en strenge eetregels kunnen bijdragen aan emotie-eten. Als je bepaalde producten niet mag eten van jezelf, kan dit ervoor zorgen dat je er juist extra naar verlangt. Als er lastige emoties zijn en je wilt wat lekkers eten, is de kans op overeten heel groot omdat je het eigenlijk niet mag eten van jezelf. Als je toegeeft aan iets lekkers, terwijl dat niet mag van jezelf, verlies je doorgaans juist de controle.
In de kern ontstaat emotie-eten als je niet geleerd hebt hoe je met lastige gevoelens omgaat, en eten gebruikt om ermee om te gaan. Eten is altijd beschikbaar en daardoor een makkelijke keuze. Emotie-eten wordt dan een patroon en uiteindelijk een automatische reactie op lastige emoties.
Waarom hebben mensen er last van?
Wanneer je al lange tijd last hebt van emotie eten, kan het zijn dat je het moeilijk vindt om fysieke honger van emotionele honger te onderscheiden. Dit kan leiden tot een vicieuze cirkel waarin eten steeds vaker als coping wordt ingezet. Uiteindelijk lost emotie-eten de onderliggende emoties niet op, waardoor ze steeds terug blijven komen. En als je te vaak vanuit emoties eet, kan het invloed hebben op je gewicht en gezondheid.
Hoe kun je het patroon van emotie-eten doorbreken?
Emotie-eten doorbreken begint bij het ontwikkelen van effectieve manieren om met emoties om te gaan. Emoties zijn er niet voor niets; ze hebben een boodschap en het is belangrijk om die te erkennen. Door emoties toe te laten en te doorvoelen, zullen ze uiteindelijk sneller weer afnemen. Wanneer je emoties probeert te onderdrukken, blijven ze terugkomen en kun je er uiteindelijk juist langer last van hebben.
Acceptance and Commitment Therapy (ACT) kan helpen bij het werken aan verminderen van emotie-eten. ACT leert je om psychologisch flexibeler te zijn, dus om anders om te gaan met je gedachten en emoties zodat je je kunt richten op de dingen in het leven die echt belangrijk zijn. In plaats van weg te lopen van je emoties, moedigt ACT je aan om ze te accepteren en er te laten zijn zonder dat je erdoor overspoeld hoeft te raken. Als je hier stappen in zet, hoef je je emoties niet langer te verdoven met eten.
Een kleine tip:
Voel je een sterke drang om te eten terwijl je geen fysieke honger hebt? Stel jezelf dan de vraag: "Waarom wil ik dit nu eten?" Door deze vraag te stellen, kun je beter achterhalen wat je écht nodig hebt en een andere manier zoeken om daaraan tegemoet te komen. Daarnaast laat je de emotie al iets langer toe en dat is een kleine stap richting effectieve emotie regulatie.
Emotie-eten doen we allemaal en het hoeft geen probleem te zijn, zolang het niet de enige manier is waarop je met emoties omgaat. Door meer aandacht te geven aan je gevoelens en behoeften, kun je een gezondere relatie met eten ontwikkelen.
Heb je last van emotie-eten en wil je daar aan werken? Laat ons je dan helpen! Binnen ons team kun je hiervoor terecht bij Mariska Rinkel en Anna van den Berg. Zij hebben aanvullende scholingen gevolgd, waaronder ACT, om je hierbij te kunnen begeleiden.
