Stress en de invloed van leefstijl
Stress, wie heeft er tegenwoordig geen last van? Een beetje stress op z’n tijd is helemaal niet erg, het zet je op scherp en het kan er voor zorgen dat je tot actie overkomt. Stress is pas een probleem als het chronisch aanwezig is in je leven. Je wordt dan vatbaarder voor ziekten zoals overgewicht, hart- en vaatziekten, darmklachten en depressie. Een gezonde leefstijl heeft veel invloed op stress. Zo zorgt het er enerzijds voor dat je beter om kan gaan met stress en dus minder stress ervaart. Anderzijds beschermt een gezonde leefstijl je tegen de schadelijke invloed van stress en dus in het voorkomen van stress gerelateerde ziekten. Goed voor jezelf zorgen is daarom behoorlijk belangrijk bij chronische stress.
Wat gebeurt er in je lichaam? Het autonome zenuwstelsel komt in actie wanneer je in een stressvolle gebeurtenis (een stressor) terecht komt. Het zorgt ervoor dat je hartslag en je ademhaling versnellen, je bloeddruk verhoogt, je pupillen verwijden en je meer gaat transpireren. Deze reactie is bijzonder nuttig bij acuut gevaar zoals een auto die ineens voor je de weg opduikt. Het zorgt ervoor dat je snel en adequaat kunt handelen, met als doel overleven. Stress wordt schadelijk wanneer het chronisch aanwezig is en het je lichaam letterlijk uitput. Je wordt dan kwetsbaarder voor ziekten omdat stress de cellen sneller doet verouderen en het afweerstelsel verzwakt.
Eigen invloed
Chronische stress kan ontstaan door langdurige werkloosheid, armoede, problemen of doorlopende druk thuis, op school of op het werk, maar ook door grote veranderingen waar veel aanpassing voor nodig is, terugkerende ergernissen en emotionele uitputting. Wist je dat niet iedereen even vatbaar is voor het hebben van stress? Bepaalde persoonlijkheidskenmerken hebben namelijk invloed op je cognitieve beoordeling. Dat houdt in dat hoe jij een stressor beoordeelt en er vervolgens geen, weinig of veel stress door ervaart per persoon verschillend is. Persoonlijkheidskenmerken zoals weerbaarheid, optimisme en veerkracht hebben hier invloed op. Als je het gevoel hebt dat je invloed hebt op datgene wat jou stress oplevert, ben je minder vatbaar voor stress. Sommige mensen worden geboren met deze persoonlijkheidskenmerken, maar gelukkig kun je ze ook door training verbeteren.
Verder heb je invloed op hoe je met stress omgaat, ook wel coping mechanismen genoemd. Wat het beste werkt is het probleem dat gerelateerd is aan de stressor oplossen (probleemgerichte coping). Soms is om hulp vragen de oplossing. Kun je het probleem niet oplossen dan kun je je emotionele reactie op de stressor reguleren (emotionele coping). Probeer de situatie eens van een ander perspectief te bekijken. Een ontslag kan bijvoorbeeld als kans worden gezien op een leukere baan in plaats van falen. Humor en het hebben van positieve emoties verminderen ook de schadelijke invloed van stress.
